حسابداری صنعتی و هزینه یابی استاندارد و تجزیه و تحلیل انحرافات
فهرست مطالب
حسابداری صنعتی
وظایف حسابداری صنعتی
تفاوتهای حسابداری صنعتی با حسابداری مالی
اهداف سیستم حسابداری
سه هدف عمده سیستم حسابداری
آشنایی با برخی از واژه ها و اصطلاحات و طبقه بندیها در حسابداری صنعتی
بهای تمام شده (cost)
هزینه (Expense)
زیان (Loss)
هزینه یابی (Costing)
عامل هزینه یا شاخص فعالیت (Cost driver)
مرکز هزینه (Cost Center)
حسابداری بخش مسئولیت
هزینه های قابل کنترل
هزینه های غیرقابل کنترل
مقایسه Expense , Cost
تفاوت هزینه و زیان (Loss , Expense)
هر سیستم حسابداری صنعتی، حداقل دارای دو عنصر یا دو مرحله است
هزینه های مستقیم
هزینه های غیرمستقیم
انواع هزینه های مستقیم
مواد مستقیم (Direct Material)
دستمزد مستقیم (Direct Label)
هزینه های غیرمستقیم
طبقه بندی هزینه ها (Cost classification)
طبقه بندی براساس ماهیت هزینه
طبقه بندی براساس رفتار هزینه
طبقه بندی براساس دوره های انتفاع هزینه ها
طبقه بندی براساس عملکرد مدیریت
طبقه بندی براساس کل یا متوسط بودن هزینه ها
طبقه بندی براساس ماهیت هزینه
هزینه محصول
هزینه متغیر (varible cost)
تغییرات هزینه ها را به سه دسته تقسیم می کنند
طبقه بندی براساس دوره های انتفاع از هزینه
طبقه بندی براساس کل یا متوسط بودن
طبقه بندی براساس عملکرد مدیریت
وظایف حسابداری صنعتی چیست
گردش حسابهای صنعتی
ثبت حسابهای صنعتی
ثبت های مربوط به سربار
ثبت های مربوط به سربار واقعی
ثبت مربوط به جذب سربار
بستن سربار جذب شده و تعیین اضافه یا کسر جذب
سربار
ثبت مربوط به تکمیل کالا و انتقال آن از کارخانه به انبار
ثبت مربوط به فروش کالا
تسهیم حقوق و دستمزد
هزینه یابی سفارش کار
نحوه حسابداری در سیستم سفارش کار
تسهیم
هزینه یابی مرحله ای
انواع خطوط تولید
جریان متوازی محصول
جریان انتخابی محصول
موزون
جدول مقداری تولید
گزارش هزینه تولید
هزینه های منظور شده به حساب دایره
بهای تمام شده هر واحد کالای تکمیل شده
هزینه: (روش میانگین)
محاسبه معادل آحاد تکمیل شده و بهای تمام شدة هر واحد کالای تکمیل شده
سیستم هزینه یابی مرحله ای به روش اولین صادره از اولین وارده (FIFO)
نحوه تخصیص هزینه ها
ضایعات
حسابداری ضایعات عادی
حسابداری ضایعات غیرعادی
سربار
سربار مستقیم
سربار غیرمستقیم
برای تسهیم هزینه های دوایر پشتیبانی (تعیین سربار غیرمستقیم) سه روش وجود دارد
روش مستقیم یا یکطرفه (Direct Method)
روش پله ای یا متوالی یا گام به گام یا مرحله ای
روش متقابل یا ریاضی
اولویت تسهیم معمولاً براساس دو عامل تعیین میشود
روش متقابل (ریاضی)
مراحل روش ریاضی
تسهیم هزینه های سربار دوایر خدماتی
روش مستقیم
روش مرحله به مرحله یا پله ای
هزینه یابی استاندارد
تجزیه و تحلیل انحرافات
مقدمه
اهداف هزینه های استاندارد
بطور کلی دو نوع استاندارد داریم
کارت استاندارد
انواع ظرفیت تولید برای تعیین نرخهای سربار
ظرفیت عملی
ظرفیت عادی
انحرافات مربوط به مواد
انحراف مصرف خود
انحرافات دستمزد
انحرافات سربار
انحرافات سربار متغیر
انحرافات سربار ثابت
انحراف هزینه
انحراف حجم
تجزیه و تحلیل انحرافات کل سر بار
ثبت انحرافات
شیوه جهت وارد نمودن هزینه های استاندارد بجای هزینه های واقعی در دفاتر وجود دارد
روش ناقص
روش مختلط
بستن انحرافات
انحرافات نامساعد
انحرافات مساعد
هزینه یابی محصولات مشترک و فرعی
در خصوص تخصیص هزینه مشترک به محصول فرعی دو دیدگاه وجود دارد
نحوه تخصیص هزینه مشترک به محصولات فرعی
نحوه تخصیص هزینه های مشترک به محصولات اصلی
برای تسهیم هزینه ها بر مبنای ارزش یا ریال 4 روش وجود دارد
اهداف تسهیم هزینه های مشترک
روش مقادیر نسبی فیزیکی
روش میانگین با ضرایب
معایب روش
محاسن روش
روش ارزش نسبی فروش در مرحله نهایی
روش ارزش خالص بازیافتنی نسبی در نقطه تفکیک (ارزش برآوردی فروش در نقطه تفکیک)
اشکالات وارد براین روش
روش درصد سود ناخالص ثابت
فرمول تولید
هزینه های مواد
نقطه سربه سر (Break even point)
انتظاری که از حاشیه فروش داریم
مکمل ضریب حاشیه اطمینان چیست
هزینه های ثابت قابل احتراز (اجتناب یاحذف)
نقطه بی تفاوتی قیمت تمام شده
هزینه یابی جذبی (Absorbtion / full costing
هزینه یابی مستقیم (Dicect / variable costing)
تحت شرایط استفاده از هزینه یابی استاندارد
تعیین سربار ثابت بودجه شده
تعیین سود روش مستقیم
کاربردهای هزینه یابی جذبی
کاربردهای هزینه یابی مستقیم
نتایج مقایسه هزینه یابی جذبی و مستقیم
مزایای روش هزینه یابی جذبی
معایب روش هزینه یابی جذبی
محاسن روش مستقیم
معایب روش مستقیم
نمودار در آمد و هزینه هر واحددر نقطه سر به سر
نمودار خط سود
نمودار خط سود در شرکت های چند محصولی
انحرافات فروش
انحرافات سود ناخالص و بهای تمام شده
تفکیک انحراف فروش به انحراف نرخ و انحراف حجم فروش
تفکیک انحراف حجم فروش به انحراف مقدار فروش
انحراف ترکیب فروش
تفکیک انحراف مقدار فروش به انحراف اندازه بازار
انحراف سهم از بازار
تعیین انحراف حجم سود ناخالص
تفکیک انحراف حجم سود ناخالص به انحراف مقدار
انحراف ترکیب سود ناخالص
بودجه جامع Master Budger
بودجه نقدی
دریافت های نقدی
پرداخت های نقدی
فروش
خرید
مخارج سرمایه ای
طرحی ریزی ، ارزیابی و کنترل
دوره بازیافت سرمایه
نرخ بازده حسابداری
نرخ بازده داخلی
خالص ارزش فعلی
تجزیه و تحلیل بهای تمام شده تفاضلی
عمده ترین موارد کاربرد بهای تمام شده تفاضلی
جمع هزینه های متغیر
بسمه تعالی
حسابداری صنعتیCost Accounting
وظایف حسابداری صنعتی
1-تعیین بهای تمام شده کالا یا خدمات تولید یا ارائه شده بمنظور قیمت گذاری
2-تعیین بهای تمام شده کالای ساخته شده جهت ارائه در صورتهای مالی (ترازنامه، سود و زیان)
3-مشارکت در امر برنامه ریزی و بودجه بندی (اولین بودجه هر شرکت، بودجه فروش است)
4-مشارکت در امر کنترل:
حسابداری صنعتی هم در تهیه برنامه و بودجه به مدیریت کمک میکند و هم درگزارش عملکرد به مدیریت.
کار مهم دیگراین است که عملکرد را با بودجه مقایسه میکند، مغایرتها (انحرافات) را محاسبه
نموده و نتیجه را به مدیریت ارجاع میدهد لذا حسابداری صنعتی فقط اظهار نظر نموده و تصمیم گیری با مدیریت است.
علت مغایرت یا برنامه بوده و یا عملکرد، که حسابداری صنعتی اینها را مجدداً بررسی می نماید.
5- تهیه اطلاعات مربوط جهت تصمیم گیری مدیریت منظور تهیه اطلاعاتی است که بتوان بطور بالقوه، تصمیم گیری را تحت تاثیر قرار دهد.
تفاوتهای حسابداری صنعتی با حسابداری مالی
1.هدف
از تهیه و ارائه صورتهای مالی و گزارشات در حسابداری مالی و حسابداری
صنعتی متفاوت است بطوریکه در حسابداری مالی هدف، ارائه اطلاعات به تصمیم
گیرند گان برون سازمانی است ولی در حسابداری صنعتی هدف، ارائه اطلاعات به
تصمیم گیرندگان درون سازمانی می باشد.
2.نوع گزارشی که در حسابداری
مالی ارائه میشود محدود به صورتهای مالی اساسی و یادداشت های پیوست
میباشد در حالیکه در حسابداری صنعتی اطلاعات و گزارشهایی که تهیه می گردد
بستگی به نیاز مدیریت شرکت تجاری دارد.
3.در تهیه اطلاعات (صورتهای
مالی) حسابداری مالی استانداردهای پذیرفته شده حسابداری (GAAP)باید رعایت
شود ولی در حسابداری صنعتی استاندارد خاصی رعایت نمی گردد.
4.گزارشات
حسابداری مالی برای سال مالی (در برخی از کشورها بطور 3 ماهه) تهیه
میشوند. در حالیکه در حسابداری مدیریت گزارشات مورد نظر ممکن است برای یک
ساعت، یکروز، یک هفته، یک ماه و …در سال باشد (یعنی دوره اش کوتاهتر از
حسابداری مالی است)
5.اندازه گیری های حسابداری مالی طبق اصول
حسابداری برحسب واحد پولی صورت میگیرد در حالی که واحدهای اندازه گیری که
برای گزارشات حسابداری مدیریت استفاده میشود ممکن است غیر از آن (واحد
پول) باشد مثلا ممکن است ساعت، کیلو، بسته و …باشد.
6.گزارشات حسابداری مالی معمولاً گذشته نما هستند ولی گزارشات حسابداری مدیریت عمدتاً به آینده می پردازند.
7.گزارشات
حسابداری مالی براساس بهای تمام شده تاریخی تهیه میشوند در حالیکه در
حسابداری مدیریت بیشتر تاکید بر قیمت روز و یا قیمتهای آتی میباشد.