انتشار اوراق قرضه اسلامی (صکوک)
فهرست
مقدمه :
مفهوم صکوک
1-1) تعریف صکوک
1-2) تاریخچۀ انتشار اوراق صکوک
1-3 ) سیستم انتشار اوراق صکوک
1-4) انواع اوراق صکوک
1-4-1) اوراق اجاره
1-4-2) اوراق مرابحه
1-4-3) اوراق رهنی
1-4-4) اوراق استصناع
1-4-5) صکوک مشارکت
1-4-6) اوراق مضاربه
1-4-7) اوراق جعاله
انتشار اوراق صکوک در ایران
1-3 - صکوک ابزاری نوین برای تأمین مالی
صکوک های اجاره منتشره در ایران در بازار
2-3- ویژگیهای صکوک اجاره ، تفاوتها و شباهتهای آن با اوراق قرضه
مقدمه :
مطمئناً ایجاد یک جامعه ایده آل اسلامی یکی از آرزوهای هر مسلمانی است؛ ایجاد جامعه ای که از همه ی ابعاد علمی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و غیره دقیقاً مطابق با اصول و قواعد اسلامی بوده و در آن عدالت اسلامی بین اقشار مختلف جامعه کاملاً برقرار باشد؛ که یکی از مهمترین ابعاد عدالت گستری بعد اقتصادی آن است که حتی می تواند بسیاری از ابعاد دیگر را تحت پوشش قرار دهد.
ایجاد یک اقصاد اسلامی که از آن می توان به عنوان مکتب اقتصاد اسلامی نام برد شباهت هایی با نظام سوسیالیستی دارد ولی یک تفاوت بنیادی با این گونه مکاتب دارد و آن این است که به جای حذف مالکیت، مالکیت ( منظور عمدتاً بنگاه های اقتصادی است ) به شکل متوازن و سهمی بین اقشار مختلف جامعه تقسیم شود و یک نظام سهامی به وجود آید که در این ساختار بانک ها و بورس نقش بسزایی را ایفا می کنند.
بنابراین گسترش و اسلامی سازی بانک ها و بازار بورس از اقداماتی است که باید در هر جامعه اسلامی به خصوص ایرانانجام شود تا درآمد های حاصله از نظر شرع مقدس حلال باشد. برای اینکه یک محصول مالی یا بانکی، در زمره محصولات مالی و بانکی اسلامی قرار گیرد، بایستی دو شرط اصلی را محقق سازد: اولاً نباید متضمن دریافت یا پرداخت ربا باشد و ثانیاً نباید از سرمایههای جمع آوری شده به واسطه آن در فعالیت های حرام مانند خرید و فروش الکل، گوشت خوک و یا قمار بازی استفاده شود. یکی از ابزار هایی که دو شرط فوق به ویژه شرط اول را محقق می سازد و استفاده از آن حتی در کشور های غیر اسلامی رو به افزایش است، اوراق قرضه اسلامی (صکوک) می باشد.
مفهوم صکوک
1-1) تعریف صکوک
کلمه صک که جمع آن صکوک (SUKUK) میباشد یک واژه فارسی از چک است و چون در حرف عربی ( چ) وجود ندارد حرف(ص) جایگزین آن شده است و به معنای گواهی مالی، تأیید و یا مهر و موم شده میباشد. دایره المعارف «قاموس عام لکل فن و مطلب» در مورد واژه صکوک چنین بیان میکند: «صک به معنای سند و سفتچه(سفته) است و معرب واژه چک در فارسی است. اعراب این واژه (صکوک) را توسعه دادند و آن را بر کلیه انواع حوالجات و تعهدات بکار بردند. آنها این واژه را بر کتاب به صورت عام و بر سند اقرار به مال بهصورت خاص اطلاق کردند. در عرف عرب این واژه، حواله، انواع سفته، سند و هرآنچه که تعهد یا اقراری از آن ایفاد شود را شامل میشود. واژههای صک الوکاله به معنای وکالت نامه و صک الکفاله به معنای کفالتنامه نیز در زبان عربی رواج یافته است.»صکوک به طور معمول به عنوان (اوراق قرضه اسلامی) یا همان ابزارهای مالی اسلامیتعریف میشود. صکوک اوراق بهاداری است که براساس یکی از معاملات مشروع طراحی شده است و نوعی ابزار مالی با پشتوانه ترازنامه و داراییهای فیزیکی است که در دهههای اخیر مورد توجه قرار گرفته است.صکوک در هر عقدی تعریف خاصی دارد.
صکوک یک نوع دارایی مطمئن و ایمن به حساب میآید و در زمره اوراق بهادار تضمینی و قابل معامله طبقه بندی میشود؛صکوک ابزاری است که برای تأمین نیازهای مالی شرکتها و موسسات از طریق جذب سرمایههای سرگردان افراد در بازار، بهکار گرفته میشود .
ابزار مالی صکوک منابع مالی متنوعی را برای توسعه بازار و مدیریت نقدینگی بنگاههای اقتصادی اسلامیفراهم میکند و جبران کسری بودجه دولت، اعمال سیاستهای مالی و پولی و افزایش نقدینگی از مهمترین تأثیرات این ابزار مالی در بازار خواهد بود.
اوراق بهادار اسلامی یا صکوک گواهی هایی با ارزش اسلامی یکسان هستند که بعد از عملیات پذیره نویسی، نشان می دهند که خریدار مبلغ اسمی آن را به ناشر پرداخت است و دارنده ی آن، مالک یک یا مجموعه ای از دارایی ها و منافع حاصل از آن ها است