دانلود پروژه پایان نامه مقاله تحقیق دانشجویی

دانلود پروژه پایان نامه مقاله تحقیق گزارش کارآموزی گزارش کارورزی طرح توجیهی گزارش کارآفرینی

دانلود پروژه پایان نامه مقاله تحقیق دانشجویی

دانلود پروژه پایان نامه مقاله تحقیق گزارش کارآموزی گزارش کارورزی طرح توجیهی گزارش کارآفرینی

دانلود پروژه پایان نامه مقاله تحقیق گزارش کارآموزی گزارش کارورزی طرح توجیهی گزارش کارآفرینی

بایگانی
آخرین نظرات
نویسندگان

۳۸ مطلب با موضوع «رشته ادبیات» ثبت شده است

  • ۰
  • ۰

توضیحات : 
این فایل شامل بیوگرافی اقبال لاهوری میباشد که در زیر قسمتی از اوایل این تحقیق اورده شده است:

مقدمه :
زبان فارسی درهند :
از سال 369 هجری قمری ( 986 میلادی ) یعنی از زمان ورود ناصرالدین به هند تا سال 1275 هجری قمری ( 1857 میلادی ) یعنی انقراض سلطنت خاندان مغول کبیر ( سلسله بابری هند از اعقاب امیرتیمور گورکان زبان فارسی ، زبان رسمی و درباری و دیوانی ، و زبان شعر و ادب مردم هند ، جزء افتخارات خاندانهای بزرگ و خواص مردم بود و هنوز هم در هند وپاکستان خاندانهای اصیل مسلمان بدانستن زبان فارسی ، افتخار می نمایند .
دردوران پادشاهی گورکانیان که از سال 932 تا 1275 هجری قمری یعنی سیصد و چهل و سه سال طول کشید ، دربار دهلی یکی از مراکز فرهنگ و علوم و تمدن ایرانی بود و ا عتبار و شکوه زیادی داشت تا جایی که دربار صفویه را در اصفهان تحت الشعاع قرار داده بود و اغلب شعرای فارسی زبان از ایران به هند رفته و پادشاهان این خاندان را مدح گفته و صله می گرفتند .
زبان فارسی تا نیمه قرن نوزدهم زبان رسمی بود . خط فارسی نستعلیق نیز دراغلب زبانهای هندی مورداستفاده قرار گرفت و بعدها خط رسمی زبان اردو شد . ولی زبانهای سندی و پنجابی و بنگالی به خط نسخ درآمدند .
در لشکر کشیهای سلطان محمود غزنوی به هند، جمعی از شاعران و علمای ایرانی به هند رفت و هند را به ایرانیان شناساندند. پس از سلطان محمود نیز با اعقاب او ، شاعرانی مانند ابوالفرج رونی و هجویری و ممسعود سعد سلمان به هند رفته و درلاهور اقامت گزیدندو درعهد ملوک غوری و پادشاهان شرقی ، شعرا ونویسندگان دیگری مانند عبدالملک جریانی و محمود عوفی و امیر خسرو دهلوی و آذری اسفراینی موجب رواج زبان فا رسی درهند شدند .
شعرای دیگر مشهور فارسی زبان عهد گورکانیان و بعد از آنان درهند عبارتند از : 
ظهیرالدین بابر و اسماعیل عادلشاه دکنی متخلص به وفایی و غزالی مشهدی و عرفی شیرازی و نظیری نیشابوری و طالب آملی و کلیم کاشانی و قدسی و غنی کشمیری و صائب تبریزی .
این شاعران علاوه بر آنکه درهند از احترام خاصی برخوردار بودند و سبب شهرت ممدوحین خویش می شدند ، زبان فارسی را بعنوان زبان ادب و کمال و نشانه فضل و هنر ، در سراسر منطقه رواج دادند تا جائی که در شعر فارسی سبکی هم بنام سبک هندی بوجود آمد . از جمله شهرهای بزرگ هند شهرلاهور بود که پایگاه عمده ای برای نشو و نمای زبان فارسی و سرزمین مناسبی جهت شاعران و فضلای ایرانی شده بود .
قدمت نام و آبادی لاهور تا حدود دو قرن قبل از میلاد مسیح می رسد، ولی مقارن ظهور اسلام و در دوران تاخت و تاز مهلب بن ابی صفره و محمد بن قاسم ثقفی و تا فتح این شهر بدست سلطان محمود غزنوی درسال 405 هجری ، این شهر اهمیت زیادی نداشت و از توابع ملتان محسوب می شد و ملتان خود جزو استان پنجاب بود ، ولی بعدها به واسطه آمد و شد شعرا و فضلای ایرا نی ، شهر لاهور اهمیت فراوانی یافت تا جائی که زبان فارسی و تمدن ایرانی از آنجا به دهلی و سایر بلادهند و آسیای جنوب خاوری راه یافت .
همانطور که قبلامتذکر شدیم در شهر لاهور با وجود نفوذ زبان انگلیسی هنوز زبان فارسی حرمت خود را از دست نداده و در بین خواص و خاندانهای بزرگ رواج کامل دارد ، بنابر این باید گفت یکی از دلائلی که علامه اقبال لاهوری را به سرودن شعر فارسی ترغیب کرده آن است که زبان فارسی میراث خانودگیش بوده و اقبال توانسته بوداین زبان را هم مانند زبان اردوفرا گیرد .


دانلود زندگینامه اقبال لاهوری

  • جواد صادقی
  • ۰
  • ۰

توضیحات : 
تحقیق در مورد انواع ادبی

 

 

فهرست

انواع ادبی چیست؟------------------------ 1

سابقه انواع ادبی------------------------ 5

نظریات مختلف درباره طبقه بندی کردن انواع ادبی 6

نقد نوعی یا نقد بر مبنای انواع ادبی----- 7

تمییز انواع ادبی------------------------ 7

نوع، سبک، ساخت، شکل--------------------- 8

انواع ادبی در ایران--------------------- 8

انواع حماسه----------------------------- 9

ادبیات یونانی : ایلیاد و اودیسه--------- 11

ادیسه----------------------------------- 11

منشا ادب غنایی-------------------------- 12

ادبیات غنایی داستانی-------------------- 12

سبک ادب غنایی--------------------------- 13

ادب غنایی و وصف------------------------- 13

تراژدی یا غمنامه------------------------ 13

منشاء تراژدی---------------------------- 15

ادیپوس شاه------------------------------ 16

انواع رمان از نظر ساخت------------------ 16

انواع رمان برحسب موضوع ----------------- 17

انواع رمان از نظر پلات------------------- 18

ریشه لغوی داستان و حکایت---------------- 19

ملاحظاتی در باب داستان های سنتی ایرانی--- 19

انواع داستان های کهن از نظر موضوع و سبک- 20

ادبیات تعلیمی--------------------------- 21

زندگی نامه نویسی------------------------ 22

مرگ قصیده------------------------------- 22

قصیده به نثر---------------------------- 23

غزل------------------------------------- 23

رباعی----------------------------------- 24

دوبیتی---------------------------------- 25

قطعه------------------------------------ 25

چهارپاره-------------------------------- 26

قوالب شعر نو---------------------------- 26

رباعی سه بیتی--------------------------- 26

فهرست مآخذ------------------------------ 27

 


دانلود پروژه تحقیق انواع ادبی چیست؟

  • جواد صادقی
  • ۰
  • ۰

توضیحات : 
این مجموعه شامل 3 فایل word میباشد ..که یک فایل ان شامل زندگی نامه مهدی اخوان ثالث بوده و دو فایل دیگر شامل سیری در اثار و تحولات مهدی اخوان ثالث میباشد .

در زیر قسمتی از اوایل زندگی نامه ایشان را قرار داده ایم:

 

شاعر و رندی از تبار
خیام و فردوسی

مهدی اخوان ثالث ( م. امید ) (1369- 1307) در توس ( مشهد ) متولد شد و در سال 1326 به تهران آمد در ورامین آموزگارشد , بعد از 28 مرداد 1332 و آزادی از زندان کودتاگران , در مطبوعات تهران به نویسندگی اشتغال داشت و از آن پس به اداره ی رادیو ایران رفت و درآنجا به نوشتن برنامه های ادبی و هنری پرداخت , آخرین کارهای اداری او نویسندگی در تلویزیون ایران بود , چه در تهران و چه در خوزستان . در آخرین سال عمرش سفری چند ماهه به کشورهای اروپایی داشت و در بازگشت , پس از زمانی کوتاه , زندگی را بدرود گفت و در توس , در آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی سراینده شاهنامه , او را به خاک سپردند .اخوان ثالث یکی برجسته ترین شاعران قرن اخیر زبان فارسی است و شعرش آمیزه ای است از سنت و تجدد . 
بعضی از آثار او را باید شاهکار جاودانه ی شعر ایران در قرن اخیر به حساب آورد .


دانلود زندیگینامه وسیری در اثار و تحولات مهدی اخوان ثالث

  • جواد صادقی
  • ۰
  • ۰

توضیحات : 
در این فابل word به بیوگرافی ابوریحان بیرونی پرداخته شده است.

در ذیل قسمتی از ابتدای این فایل برای مطالعه ازاد در اختیار مطالعه کنندگان محترم قرار میدهیم:


ا بوریحان بیرونی : 
ابوریحان محمد بن احمد بیرونی 
تولد:12ذالحجهُ362هجری کاث،خوارزم(شهرکاراـکلپاکسکایاکنونی واقع درازبکستان ) 
وفات : 4 رجب 440 هجری غزنه ( غزنه کنونی در افغا نستان ) 

ابو ریحان بیرونی در خوارزم ،منطقه ای که در مجاورت دریا ی آرال قرار دارد و امروزه همه آن را به نام کارا کلپاکسکایا می شناسند ، به دنیا آمد . کاث و جورجانیه دو شهر بزرگ این منطقه به شمار می رفتند . بیرونی در نزدیکی کاث به دنیا آمد و نام شهری که در آن متولد شد را به افتخار او ، بیرونی نام نهادند .او در هر دو شهر کاث و جورجانیه زندگی کرد و پرورش یافت ومطالعه و تحصیل علم را درحالی که خیلی جوان بود تحت نظر ریاضی دان و ستاره شناس مشهوری به نام ابو نصر منصور آغاز نمود .بی تردید بیرونی از سن 17 سالگی به انجام فعالیتهای علمی مهم و ویژه ای پرداخت .وی در سال 379 با مشاهده بیشترین ارتفاع خورشید ،عرض جغرافیایی شهر کاث را محاسبه کرد . 
فعالیتهای دیگری که بیرونی به عنوان یک مرد جوان و کم تجربه انجام داد ،بیشتر نظری بود .قبل از سال 384 ( وقتی که22ساله بود) چندین اثرکوتاه ازخود برجای گذاشت .یکی ازآثارموجوداوتحت عنوان" نقشه کشی"( Cartography ) اثری است که در آن به بررسی نقشه های جغرافیایی پرداخته است .در این اثر , او علاوه بر این که نقشه نیم کره را روی صفحه سطح ترسیم کرده است ،نشان داده که تا سن 22 سالگی بسیار مطالعه داشته ,چرا که او مجموعه کاملی از نقشه هایی که دیگران رسم کرده اند را مورد مطالعه و بررسی قرار داده و موارد مربوط به آنها را دراین رساله مورد بحث قرار داده است . زندگی نسبتا ْ آرام بیرونی تا این مرحله ، پایان غیرمنتظره ای به همراه داشت . 
در اواخر قرن چهاردهم و اوایل قرن پنجم در عالم اسلام شورش عظیمی بر پا شد و در منطقه ای که بیرونی در آن زندگی می کرد ،جنگ های داخلی در حال وقوع بود .در این زمان خوارزم بخشی از فرمانروایی سامانیان و بخارا مرکز آن به شمار می رفت .حکومت زیار با


دانلود مقاله زندگینامه ابوریحان بیرونی

  • جواد صادقی
  • ۰
  • ۰

توضیحات : 
چند صفحه ی اول مقاله:


پیر فرما (Pierre de Fermat) در سال 1601 در نزدیکی مونتابن (Montauban) فرانسه متولد شد. او فرزند یک تاجر چرم بود و تحصیلات اولیه خود را در منزل گذراند. سپس برای احراز پست قضاوت به تحصیل حقوق پرداخت و بعد ها بعنوان مشاور در پارلمان محلی شهر تولوز (Toulouse) انتخاب شد. 
او باوجود علاقه بسیاری که به ریاضیات داشت هرگز بصورت رسمی و حرفه ای به این علم نپرداخت اما با این حال بسیاری او را بزرگترین ریاضی دان قرن هفدهم می دانند. او در سن 64 سالگی در شهر کاستر (Caster) در گذشت. 
قضیه ها 
فرما برای تفریح به ریاضیات می پرداخت و امروزه بسیاری از اکتشافت او بعنوان مهمترین قضایا در ریاضیات مطرح می باشند. زمینه های مورد علاقه او در ریاضیات بیشتر شامل نظریه اعداد، استفاده از هندسه تحلیلی در مقادیر بینهایت کوچک یا بزرگ و فعالیت در زمینه احتمالات بود.کارش در مورد مماسها الهام بخش نیوتن در طرح حساب دیفرانسیل و انتگرال شد.اصل مینیمم سازی فرما در اپتیک ،نتایج عمیقی در سراسر فیزیک بعد از او داشت.بالاتر از تمام اینها فرما به خاطر کارهایش در نظریه اعداد،در یادها مانده است. 
از جمله قضایای زیبای او که به قضیه کوچک فرما معرف شده است می توان به این مورد اشاره کرد. اگر p یک عدد اول باشد و a یک عدد طبیعی در آنصورت بر p قابل قسمت خواهد بود. 
اثبات این قضیه از طریق استقرای ریاضی بسیار ساده است. این قضیه حالت عمومی تر دو قضیه دیگر در ریاضیات هست یکی قضیه ای منسوب به اویلر (Euler) و دیگری قضیه ای معروف به همنهشتی چینی (Chinese Hypothesis). 
از دیگر قضایایی که او در طول زندگی خود ارائه کرد می توان به موارد زیادی اشاره کرد از جمله : "اگر a و b و c اعداد صحیح باشند و باشد در آنصورت ab نمی تواند مربع یک عدد صحیح باشد." اولین بار برای این قضیه لاگرانژ (Lagrange) راه حلی استادانه ارائه کرد. 
شاید جنجالی ترین قضیه ای که حتی خود فرما برای آن توضیح یا اثباتی ارائه نکرده است قضیه آخر او باشد که اینگونه است: 

معادله در دامنه اعداد صحیح برای مقادیر بزگتر از 2 پاسخ ندارد. 
این معادله ساده و فریبنده سالهای سال برای ریاضیدانان دردسر بزرگی بوده است چرا که فرما در حاشیه یکی از یادداشت های خود نوشته بود : "من برای این قضیه اثبات بسیار حیرت آوری (Marvelous) دارم." اما متاسفانه هرگز در میان نوشته های او اثبات این قضیه پیدا نشد و تاریخ همواره در شک و شبهه مانده است که آیا او این قضیه را اثبات کرده است یا خیر. 
با وجود آنکه این قضیه تاکنون مورد علاقه بسیاری از ریاضی دانان بوده و بسیاری هم به ظاهر برای آن راه حل ارائه کرده اند اما بنظر می رسد هیچکدام از آنها استدلالهای کاملی نبوده و در نهایت این قضیه بنظر اثبات نشدنی می آید. 


دانلود زندگینامه پیردوفرما(Pierre de Fermat)

  • جواد صادقی
  • ۰
  • ۰

توضیحات : 

زندگی نامه اقلیدس


مقدمه

"کسی که هندسه نمی‎داند از این در داخل نشود، "
کتیبة سر در روی آکادمی افلاطون
بیشتر مردم نمی‎دانند که در حدود یک سده و نیم پیش انقلابی در زمینة هندسه روی داد که از لحاظ علمی به عمق انقلاب کوپرنیکی در نجوم، و از جنبة نتایج فسلفی به اهمیت نگرة تکامل داروین بود. کاکستر ، هندسه‎دان کانادایی می‎نویسد: «تأثیر کشف هندسة هذلولوی در تصوری که از حقیقت و واقعیت داریم آنچنان عمیق بوده است که بدشواری می‎توانیم تصور کنیم که امکان وجود هندسه‎ای غیر از هندسة اقلیدسی تا چه اندازه در سال 1820 تکان دهنده جلوه‎ کرده است.» اما همة ما امورزه نام هندسة فضا – زمان نگرة نسبیت اینشتاین را شنیده‎ایم. «در واقع، هندستة پیوستار فضا – زمان به حدی به هندسة تا اقلیدسی وابسته است که آگاهی از این هندسه‎ها شرط لازم برای درک کامل جهانشناسی نسبیت است.»
هندسة اقلیدسی، همان هندسه‎ای که شما در دبیرستان خوانده‎اید، هندسه‎ای است که بیشتر برای تجسم جهان مادی به کار می‎بریم. این هندسه از کتابی به نام اصول به دست ما رسیده که توسط اقلیدس، ریاضیدان یونانی، در حدود 300 سال پیش از میلاد مسیح نگاشته شده است. تصوری که ما براساس این هندسه از جهان مادی پیدا کرده‎ایم تا حد زیادی به توسط آیزک نیوتن در اواخر سدة هفدهم ترسیم شده است.
هندسه‎هایی که اقلیدسی نیستند از مطالعة عمیقتر موضوع توازی در هندسة اقلیدسی پیدا شده‎اند. دو نیمخط موازی عمود بر پاره خط PQ را در نمودار زیر در نظر بگیرید:



در هندسة اقلیدسی فاصلة (عمودی) بین دو نیمخط هنگامی که به سمت راست حرکت می‎کنیم همواره مساوی فاصلة P تا Q باقی می‎ماند؛ ولی در اوایل سدة نوزدهم دو هندسة دیگر پیشنهاد شد. یکی هندسة هذلولوی (از کلمة یونانی هیپربالئین به معنی «افزایش یافتن») که در آن فاصلة میان نیمخطها افزایش می‎یابد، دیگری هندسة بیضوی (از کلمة یونانی الیپن «کوتاه شدن») که در آن این فاصله رفته رفته کم می‎‏شود و سرانجام نیمخطها همدیگر را می‎برند. این هندسه‎های نااقلیدسی بعدها به توسط ک.ف. گاوس و گ.ف.ب. ریمان در قالب هندسة کلیتری بسط داده شدند (همین هندسة کلیتر است که در نگرة نسبیت عام اینشتاین مورد استفاده قرار گرفته است ).


دانلود زندگینامه کامل اقلیدس

  • جواد صادقی
  • ۰
  • ۰

توضیحات : 
این تحقیق دارای فرمت word و آماده پرینت میباشد.

 

موضوع: زندگی نامه سعدی

 

فهرست مطالب
عنوان:
• زندگی نامه 
• ویژگی های آثار سعدی 
• آثار سعدی 
• نمونه آثار
منابع


زندگی نامه 
سعدی تخلص و شهرت «مشرف الدین» ، مشهور به «شیخ سعدی» یا «شیخ شیراز» است.درباره نام و نام پدر شاعر و هم چنین تاریخ تولد سعدی اختلاف بسیار است. سال تولد او را از 571 تا 606 هجری قمری احتمال داده اند و تاریخ درگذشتش را هم سالهای 690 تا 695 نوشته اند. سعدی در شیراز پای به هستی نهاد و هنوز کودکی بیش نبود که پدرش در گذشت. آنچه مسلم است اغلب افراد خانواده وی اهل علم و دین و دانش بودند. 

سعدی خود در این مورد می گوید: 
همه قبیله ی من، عالمان دین بودند ------- مرا معلم عشق تو، شاعری آموخت 
سعدی پس از تحصیل مقدمات علوم از شیراز به بغداد رفت و در مدرسه نظامیه به تکمیل دانش خود پرداخت. 
او در نظامیه بغداد که مهمترین مرکز علم و دانش آن زمان به حاسب می آید در درس استادان معروفی چون سهروردی شرکت کرد. 
سعدی پس از این دوره به حجاز، شام و سوریه رفت و در آخر راهی سفر حج شد. 
او در شهرهای شام (سوریه امروزی) به سخنرانی هم می پرداخت ولی در همین حال، بر اثر این سفرها به تجربه و دانش خود نیز می افزود. 
سعدی در روزگار سلطنت "اتابک ابوبکر بن سعد" به شیراز بازگشت و در همین ایام دو اثر جاودان بوستان و گلستان را آفرید و به نام «اتابک» و پسرش سعد بن ابوبکر کرد. 
برخی معتقدند که او لقب سعدی را نیز از همین نام "سعد بن ابوبکر" گرفته است. پس از از بین رفتن حکومت سلغریان، سعدی بار دیگر از شیراز خارج شد و به بغداد و حجاز رفت. 
در بازگشت به شیراز، با آن که مورد احترام و تکریم بزرگان فارس بود، بنابر مشهور به خلوت پناه برد و مشغول ریاضت شد. 
سعدی، شاعر جهاندیده، جهانگرد و سالک سرزمینهای دور و غریب بود؛ او خود را با تاجران ادویه و کالا و زئران اماکن مقدس همراه می کرد. از پادشاهان حکایتها شنیده و روزگار را با آنان به مدارا می گذراند.


دانلود تحقیق زندگی نامه سعدی

  • جواد صادقی
  • ۰
  • ۰

این پایان نامه ورد و آماده پرینت میباشد

بررسی جایگاه و سهم ادبای گرگان در ادبیات عرب در دوره عباسی


فهرست مطالب

عنوان  صفحه

چکیده

مقدمه

1 فصل اول ـ کلیات
1-1- اهمیت تحقیق  2
1-2-ضرورت تحقیق و پیشینة آن 2
1-3- روش تحقیق  3
1-4- هدف تحقیق  4
1-5- مشکلات و موانع تحقیق 5
2 فصل دوّم ـ وضعیت جغرافیایی وتاریخی گرگان در عصر عباسی
2-1- گرگان و استرآباد در عصر عباسی  7
2-2-موقعیت جغرافیایی گرگان در عصر عباسی 8
2-2-1-نقشه ایالت گرگان در عصر عباسی  10  
2-2-2- نقشه و تقسیمات سیاسی فعلی استان گلستان 11
2-3-3- اظهار نظر بزرگان علمی وادبی درکتب مختلف در مورد گرگان  12
2-3- موقعیت تاریخی گرگان در عصر عباسی 14
2-3-1-کیفیت جنبش و شکل گیری عباسیان 17  
2-3-2- حکومتهای مختلف گرگان در عصر عباسی  19
الف) طاهریان (206-259 هـ) 19
ب) صفاریان (245-393 هـ) 20
ج) آل بویه (320- 447هـ) 20
د) سامانیان (279-375هـ) 21
2-3-3- مقامات عالی گرگان در عصر عباسی 22
2-3-4- شخصیتهای متنفذ گرگانی در عصر عباسی 23
2-3-5- فرمانروایان بنی عباس در گرگان 24
2-3-6- خلافت هارون الرشید و برخی خلفای عباسی  24
3 فصل سوم : اوضاع علمی، ادبی و فرهنگی گرگان در عصر عباسی
3-1- فضای علم و ادب گرگان  27
3-2- خط، زبان، علوم و ترجمه کتب علمی درگرگان   32
3-3- نگاهی به برخی آثار وکتب  علمی ، ادبی ، تاریخی و  درعصر عباسی 34
3-3-1- کتب علمی ، ادبی ، تاریخی و در سراسر ایران 34
3-3-2- کتب علمی ، ادبی ، تاریخی و در گرگان 35 3-4- نگاهی به برخی جلسات و شیوه های آموزشی در گرگان در عصر عباسی 38
4 فصل چهارم : زبان وادبیات عربی درگرگان در عصر عباسی
4-1-وضعیت زبان و ادبیات عربی در ایران در سراسر ایران  44
4-2-وضعیت زبان و ادبیات عربی درگرگان  44
4-3- وضع کلی آموزش در گرگان درعصر عباسی  47
4-4- تدریس در گرگان در عصر عباسی 49
4-5- نوع علوم مورد تدریس در گرگان در عصر عباسی 51
4-6-تأثیر عصر تفسیرنویسی عربی در گرگان در عصر عباسی بر ادبیات عربی 53
4-7- علل رواج زبان وادبیات عرب در گرگان درعصر عباسی 54
4-7-1- حکومت علویان در گرگان  54
4-7-2- علاقمندی حاکمان  55
4-7-3- شرایط اقلیمی  56
4-7-4- سفر ادبا و علمای بزرگ ایران به گرگان  56
4-7-5- وضعیت مناسب امنیتی  56
4-7-6- سفرگرگانی ها به کشورهای عربی  57
4-7-7- علاقه مندی مردم  57
5 فصل پنجم : بررسی جایگاه وسهم ادبای گرگان در ادبیات عرب در عصر عباسی
5-1- مشهورترین ادبای ایران در عصر عباسی  59
5-2- رجال و ادبای مشهوری که به گرگان آمدند  60
5-3- تعامل ادبای گرگان با ادبای سایر نقاط ایران در عصر عباسی  63
5-4- مشهورترین ادبای گرگان در عصر عباسی  65
5-5- مولفین و مدرسین بزرگ گرگان در عصر عباسی  72
5-6- بررسی نقش وجایگاه تعدادی از ادبای گرگان در ادبیات عرب   74
5-7- گزیده شعر برخی از ادبای گرگان در عصر عباسی  85
6 فصل ششم ـ نتیجه گیری وپیشنهاد
6-1- نتیجه گیری  91
6-2- پیشنهاد 93
6-3- فهرست ادبا و علما  94
6-4- فهرست آثار مهم ادبی و علمی  102
فهرست منابع و مآخذ 107
مقدمه
الحمدلله رب العالمین والصلاه و السلام علی آله الطیبین الطاهرین
سپاس و شکر خدای را به خاطر همه نعمتهایی که از اوّل به موجودات داده، اکنون عطا می فرماید و تا آخر نیز ارزانی خواهدنمود خدایی که زنده را از مرده و مرده را از زنده خارج می فرماید
متون تاریخی معتبر حاوی حقایق بیشماری است که ما را به راه صواب رهنمون می باشد آنچه درباره استان سرسبز گلستان و یا ایالت سابق گرگان در تاریخ به ما رسیده است حکایت از این دارد که این منطقه در طول تاریخ مهد پرورش مردان بزرگ و دانشمندان برجسته عرصه علم و ادب و فرهنگ و سیاست بوده است گرگان در فضای ترنم باران عطوفت الهی و خلوت بیکران سکوت، پرورش بزرگانی را در کارنامه دارد که می توان گفت آن را در میان سایر مناطق از حیث تنوع و تعدد منحصر به فرد ساخته است
در استان سرسبز گلستان که در شمال ایران قرار دارد، دامن سبزه به پیشواز زردی کویر و آبی نیلگون آمده است و البرز هم در حالی که جامه ای خضراء برتن دارد به طرز نشاط انگیزی به تماشای شمس عالم افروز نشسته است
عرصه علم و ادب عاشقانی دارد که می خواهیم چشمان مهرانگیز و لطیف ایشان را به کوچه باغهای مهربانان این عرصه فراخوانیم تا با هم زمزمه های ابدی عشق را به گوش جان بشنویم
آن گاه و لحظه ای را که به گلستان می شوی، باید چنان آهسته گذر کنی تا مبادا خواب نیلوفران قافلة ناز آشفته شود
گرگان قدیم و یا استان گلستان امروز از جمله معدود مناطقی است که دارای سابقه تاریخی درخشان در زمینه مسائل علمی، ادبی و فرهنگی می باشد اینجانب از باب ادای دین و انجام وظیفه نسبت به پیشینیان این دیار و مردم خونگرم استان گلستان  که خود در آن بدنیا آمده (گرگان ،1358) و تاکنون در یکی از زیباترین شهرهای آن منطقه یعنی دَلَند که به معنی محل جنگلهای انبوه و متراکم است، زندگی کرده ام، بر آن شدم تا جهت معرفی  شخصیتهای علمی و ادبی منطقه در حد توان اقدام نمایم
جهت تحقیق برای تکمیل و تدوین این پایان نامه اساس کار بر مطالعه کتابخانه ای نهاده شده است که از رهگذر مطالعه و تحقیق در کتابخانه های دانشگاهها و برخی نهادهای معتبر دهها کتاب به عنوان منبع و مأخذ معتبر مورد بررسی و تدقیق قرار گرفته اند همچنین در این مسیر به سایر منابع و نیز افراد مطلع و دانشمند مراجعه شده است از جمله جناب مستطاب حضرت علامه ذوالفنون آقای حسن حسن زاده آملی که در بهار سال 1386 در یک ملاقات حضوری و ضیافتی که افتخار میزبانی ایشان را داشتیم، پس از طرح موضوع کثرت ادبا و علمای پیشین گرگان نسبت به سایر مناطق ازجمله مازندران ،  تأیید تلویحی ایشان را دریافت نمودم که خود باعث قوت قلب و قدرت در پیگیری مراحل متنوع تحقیق حاضر برای اینجانب شد
در درج مطالب همچنان که عرف پایان نامه ها می باشد، سعی شده است که اوثق منابع مورد استفاده باشد و با وجود این دشواری، می توان گفت این امر به نحو شایسته ای مراعات شده است بنابراین مطالبی که در دست داریم حاصل فرآیند مطالعه منابع و مآخذ موثق در چندین ماه گذشته منتهی به اتمام مراحل تحقیق و نیزاز حیث محتوا و سند ،  صحیح می باشد که البته اگر در جایی نیاز به تفصیل بوده، لیکن مجال آن وجود نداشته است، برای مطالعه بیشتر و کنکاش درباره موضوع، به منبع یا منابع مربوطه ارجاع داده شده است
بررسی جایگاه و سهم ادبای گرگان درادبیات عرب در دوره عباسی، دشواریهایی را نیز در پی داشت لیکن انگیزه شخصی اینجانب که برگرفته از احساس دین و وظیفه نسبت به نیاکان ومردم  منطقه ای که به آن تعلق سرزمینی هم دارم، باعث شد تا هر روز بهتر از روز قبل در این مسیر پیش بروم و البته ناگفته پیداست که عنایات خداوند متعال و توجه خاص معصومین علیهم السلام در این مسیر راهگشا و تمام کننده بوده است
از جمله دستاوردهای این تحقیق مطالب ذیل می باشد:
1-آشنایی با چند صد نفر  از علما و ادبای پیشین گرگان (استان گلستان)
2-معرفت پیدا کردن نسبت به تواناییهای مختلف علمی و ادبی رجال و نیاکان پیشین منطقه گرگان
3-آشنایی با تاریخ و موقعیت جغرافیایی پرفراز و نشیب منطقه گرگان
4-برانگیختن روح جستجو و تحقیق در سایرین بویژه جوانان در راستای مطالعه احوال و آثار رجال نامی منطقه گرگان و تلاش در جهت احیای محاسن و ادامه مسیر روشن علمی ایشان
و بالاخره می توان گفت در مطالعه تاریخ جرجان یا گرگان مهمترین مطلبی که باید در کنار آشنایی با نام بزرگان گذشته منطقه به آن  توجه نمود، علم به تواناییهای فراوان و وجوه مثبت متنوع آنان است که از هر حیث نیاز به مطالعه، تحقیق و تدقیق مخصوص به خود دارد
گرگان در این پایان نامه غیر از مرکز استان فعلی  گلستان است و به جایی گفته می شود که در دوره عباسی در حاشیه شهر فعلی گنبدکاووس (در 90 کیلومتری شرق گرگان) واقع گردیده بود منظور از ایالت گرگان نیز تقریباً استان فعلی گلستان می باشد و استرآباد نیز همان گرگان فعلی است که تا کمتر از یکصد سال قبل به این نام خوانده می شد
غالب ادبا و علمای پیشین گرگان دارای پسوند نام جرجانی، گرگانی و استرآبادی بوده اند که تعلق آنان به گرگان (جرجان) و یا استرآباد سابق را نشان می دهد و نه شهرهای فعلی را بیشتر بزرگان سابق نیز دارای اسامی و القاب عربی بوده اند که خود نشان دهنده عمق و گسترش زبان، فرهنگ و ادبیات عرب در منطقه گرگان می باشد
افرادی نیز مربوط به برخی نقاط دیگر ایالت گرگان و یا استان فعلی گلستان می باشند نظیر میرفندرسکی که متعلق و متولد منطقه فندرسک (دلند ـ خان به بین) در وسط آن منطقه می باشد و این خود دلیلی دیگر بر گسترش ادبیات عرب و دامنة علوم عقلی و نقلی در سراسر منطقه گرگان در قرون اوّلیه هجری و در عصر عباسی به شمار می رود  باشد تا قدردان گذشتگان باشیم و ترویج گر راه صواب آنان
چنین باد
2-2-1- نقشه ایالت گرگان در عصر عباسی
2-2-2- نقشه و تقسیمات سیاسی فعلی استان گلستان
گرگان یا استان فعلی گلستان به عنوان یکی از 30 استان کشور مستقل و پهناور جمهوری اسلامی ایران می باشد
سابقه تبدیل آن به یک استان جداگانه به حدود 10 سال می رسد تعداد شهرستانهای گلستان به مرور و با توجه به مقتضیات خاص سیاسی، جغرافیایی ، طبیعی و  در حال تزاید است فعلاً تعداد یازده شهرستان به نامهای گرگان، گنبد کاووس، علی آباد، آزاد شهر، رامیان، کردکوی، آق قلعه، مینودشت، کلاله، بندرگز و بندرترکمن در این استان وجود دارد و شهرهای مهم دیگری نیز که به لحاظ کشاروزی، صنعتی و نیروی انسانی در سالهای اخیر در سطح استان و کشور بیشتر مطرح شده اند نیز در حال ارتقای سیاسی به مرکز شهرستان می باشند که از مهمترین آنها می توان به شهر زیبا و دیدنی دَلَند در 60 کیلومتری شرق گرگان مرکز استان گلستان اشاره نمود
این استان از شمال به کشور ترکمنستان ، از جنوب به استان سمنان ، ازشرق به استان خراسان شمالی و ازغرب به خلیج گرگان واستان مازندران محدود می باشد [1]
2-2-3-اظهار نظر بزرگان علمی و ادبی در کتب مختلف در مورد گرگان  
یعقوبی در البلدان می نویسد:
«خراج گرگان 10 میلیون درهم است انواع جامه های حریر، شتران تنومند و درخت خرما فراوان دارد»[2]
ابن حوقل در صوره الأرض می نویسد:
«درگرگان بارانهای دائمی دارد  اصل ابریشم طبرستان از ولایت گرگان به دست آید در انیجا ثلج (نمک چینی)، خرما، ترنج، انجیر و زیتون بدست می آید دانشمندان معروف بسیاری داشته است اغلب توابع گرگان کوهستانها و قلعه های استوار است که شمار آنها از هزار بیشتر باشد عواید آن از وشمگیربن زیاد و بهستون بن وشمگیر است که حدود 000/200 تا 000/000/2 درهم است»[3]
در کتاب حدود العالم من الشرق الی المغرب به سال 370 هـق آمده است:
«مردمان گرگان درشت صورت و جنگی و با مروت هستند  از آن جامه ابریشم سیاه خیزد و وقایه و دیبا و قزین استرآباد هم شهری است بر دامن کوه و خرم و آبهای روان و مردم به 2 زبان سخن می گویند : 1- لوترای استرآبادی 2- پارسی گرگانی و از آن جامه بسیار خیزد از ابریشم چون مبرم و زعفوری»[4]
اصطخری در اواخر قرن 4 هـق چنین نوشته است:
« در نواحی گرگان آبهای بسیار باشد و نواحی کشاورزی فراوان هست و چون از عراق گذشتی هیچ شهری جامعتر از گرگان نیست استرآباد به دریا نزدیک است و بندربزرگ آبسکون را دارد»[5]
مقدسی نیز در سال 375 هجری قمری می نویسد:
« از گردشگاههای زمین بهتر آن از نظر ساخت گرگان باشد نهرها پر آب، باغها فراوان، روستاها بزرگ و پربرکت  شهر بازار، کاروانسرا و مساجد زیبا دارد و مسجدها را نقاشی کرده اند  پیران با دین و دانش و ثروت دارد  خطیب ایشان حنفی است  شیعیان هم در گرگان و طبرستان هستند  زبان مردم قومس و گرگان نزدیک است  اندرزگویی با فقیهان و راویان است  استرآباد خوش هواتر و آبی گواراتر از گرگان دارد مسجد جامع در بازار و جلوی آن نهریست»[6]
ثعالبی در اثر معروف خود به نام یتیمه الدهر می نویسد:
» من نیز به جرجان سفر کردم و به خدمت صاحب بن عباد که تا به سال 373 هـ وزارت مؤید الدود آل بویه را در گرگان داشت، رفتم»[7]
وی در کتاب التمثیل و المحاضره نیز در مورد گرگان می نویسد:
«  کتاب المبهج را در گرگان به اسم قابوس وشمگیر، حاکم گرگان نوشتم و اهداء نمودم »[8]
2-3- موقعیت تاریخی گرگان در عصر عباسی
در متون و منابع تاریخی که به دیرینه شناسی گرگان از نظر تاریخی پرداخته اند، به قدمت چند هزار سالة این منطقه، غنای علمی و فرهنگی و ادبی گذشتگانِ این دیار، تمدن ساکنان آن و جهاتِ دیگری که حاکی از عمق و تنوع فرهنگ و علوم در طول زمان می باشد، برخورد می کنیم
تاریخ پربار منطقه گرگان در منابع و مصادر زیادی آمده است که از جمله می توان به این منابع اشاره نمود:
1- تاریخ جرجان (متن عربی ) از سهمی گرگانی
2- تاریخ طبری جلد 9 از محّمد بن جریر طبری
3- سیر فرهنگ در ایران از دکتر ناصرالدین شاه حسینی
4- تاریخ ایران (پطرشفسکی)
5- تاریخ تمدن جلد 5 از جرجی زیدان
و صدها منبع و مأخذ دیگر که هر کدام از منظری به گرگان نگریسته اند و بخشی از تاریخ آن دیار را نمایان ساخته اند
گرگان در طول تاریخ بستر اتفاقات عمده سیاسی و اجتماعی و ناظر لشکرکشیهای متعددی بوده است که از جمله دلایل این حوادث، موقعیت و توانمندیهای طبیعی، جغرافیایی، اقتصادی و  در منطقه است که هرگاه یک قومی احساس می کرد توان فتح گرگان را دارد، درنگ ننموده و مبادرت به این کار یعنی لشکرکشی و فتح منطقه گرگان می نمود


دانلود بررسی جایگاه و سهم ادبای گرگان در ادبیات عرب در دوره عباسی
  • جواد صادقی